WRR-rapport nr. 98: Veiligheid in een wereld van verbindingen: een strategische visie op het defensiebeleid

Persbericht | 10-05-2017 | WRR

Geïntegreerde veiligheidsstrategie

De WRR adviseert om de toekomst van de krijgsmacht vorm te geven vanuit een geïntegreerde veiligheidsstrategie die de interne en externe veiligheid omvat. Dit vraagt naast een strategisch defensiebeleid ook versterking van buitenlandbeleid en van ontwikkelingssamenwerking. Ten behoeve van deze strategie beveelt de WRR de instelling van een algemene raad voor de veiligheid aan en een planbureau voor de veiligheid. Voor het defensiebeleid blijven NAVO en EU de voornaamste kaders. Extra investeringen voor de krijgsmacht dienen gericht te worden ingezet. Naast inlopen op eerdere bezuinigingen vormen bestaande samenwerkingsrelaties met partners het uitgangspunt voor deze investeringen.

Krijgsmacht

Voor Nederland is het van groot belang te blijven investeren in het versterken van de internationale rechtsorde en in voorwaarden en omstandigheden waaronder landen zich sociaaleconomisch, rechtsstatelijk en politiek kunnen ontwikkelen. De laatste jaren is er een groeiend aantal voornemens om extra investeringen in de krijgsmacht te doen. De noodzaak van extra budgettaire ruimte wordt veelvuldig onderstreept, maar problematisch is dat de toezeggingen vooralsnog vooral inspanningen betreffen.

Drie kernbegrippen

Drie begrippen moeten centraal staan in het veiligheidsbeleid om de hernieuwde focus voor defensiebeleid en de krijgsmacht in het bijzonder aan te brengen. In de eerste plaats national security, dat wil zeggen de veiligheid van het land als geheel. In de tweede plaats de flow security. Voedsel, grondstoffen en andere goederen maar ook diensten moeten via verbindingsroutes ongestoord kunnen aankomen, of worden geëxporteerd; hetzelfde geldt voor essentieel dataverkeer, dat zowel fysiek als elektronisch kan worden verstoord. In de derde plaats human security. Deze omvat niet alleen iemands persoonlijke situatie, maar ook de mate waarin mensen vertrouwen kunnen stellen in voor hen vitale overheidsdiensten en maatschappelijke omstandigheden.

Voor een goed begrip van de vragen waar hedendaags veiligheidsbeleid voor staat, is het zinvol deze drie begrippen – national security, flow security en human security – te hanteren als een prismatische lens voor het beoordelen van ontwikkelingen.

Hoofdconclusies

De in dit rapport opgestelde analyse brengt de WRR tot drie hoofdconclusies:

1. De veiligheidsomgeving van Nederland is verslechterd. Richt de organisatie van het veiligheidsbeleid daar op in.
2. Grondwettelijke en bondgenootschappelijke verplichtingen (NAVO, EU) moeten leidend zijn voor het Nederlandse defensiebeleid.
3. De afname van het continue vermogen van de krijgsmacht en de noodzaak actiever te anticiperen op veiligheidsrisico’s nopen tot meer focus en extra investeringen.

Aanknopingspunt voor het handelingsperspectief in dit rapport is niet alleen de krijgsmacht, maar ook ontwikkelingssamenwerking en buitenlandbeleid. Deze verdienen versterking om Nederland strategisch te equiperen voor de geopolitieke situatie. De WRR wil met dit rapport het politieke en maatschappelijke debat stimuleren over de prioriteiten en capaciteiten voor een intelligent, toekomstbestendig Nederlands veiligheids- en defensiebeleid.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie over de publicatie kunt u terecht bij Mirjan van Leijenhorst / WRR 06-815 795 33 of leijenhorst@wrr.nl. Veiligheid in een wereld van verbindingen: een strategische visie op het defensiebeleid, WRR-Rapport 98 (ISBN 978-94-90186-50-0) is beschikbaar via de website van de WRR.

Op 10 mei is het WRR-rapport Veiligheid in een wereld van verbindingen: een strategische visie op het defensiebeleid gepresenteerd in 7AM te Den Haag. Het rapport werd toegelicht door WRR-lid prof. dr. Ernst Hirsch Ballin en aangeboden aan minister-president M. Rutte en minister J.A. Hennis-Plasschaert van Defensie. Rob de Wijk (HCSS), Isabelle Duyvesteyn (Universiteit Leiden), Eduard Nazarski (Amnesty International) en Monika Sie Dhian Ho (Clingendael) hebben een korte reactie op het rapport gegeven.

Over de WRR

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is een onafhankelijk adviesorgaan dat de regering gevraagd en ongevraagd advies geeft over vraagstukken die van groot belang zijn voor de samenleving. De adviezen van de WRR zijn sector- en departement overstijgend en multidisciplinair. Ze gaan over de richting van het overheidsbeleid voor de langere termijn.