Transactie als bestuurlijke vernieuwing - 9
D.J. Wolfson
In de ‘transactiestaat’ kan de overheid bij de uitvoering van haar taak beter functioneren en het vertrouwen van de burgers terugwinnen. Dat is de conclusie in de studie Transactie als bestuurlijke vernieuwing (WRR-Verkenningen nr. 9, 2005). De transactiestaat formuleert rechten en slaat de kosten van wat de overheid levert hoofdelijk om. Door ‘transactie’ berust de relatie tussen overheid en burger op wederkerigheid, binding en rekenschap.
Roep om andere overheid
Het openbaar bestuur heeft moeite om de veranderingen in de maatschappij bij te houden. Burgers zijn geëmancipeerd van onderdaan tot tegenspeler van de overheid. De overheid is het zicht kwijt op wat zij werkelijk willen en kunnen. Dit leidt tot een roep om een ‘andere overheid’. Deze verkenning presenteert een nieuwe opzet voor het openbaar bestuur op basis van recente ontwikkelingen in het economische, sociaalwetenschappelijke en juridische denken.
Transactie: ‘gelijk oversteken’ in wederkerigheid, binding en rekenschap
Een rechtstreekse koppeling van rechten en plichten – de transactie – dwingt burgers, uitvoerders en beleidsmakers hun motieven en bedoelingen prijs te geven. De transactiestaat formuleert rechten en slaat de kosten van wat de overheid levert hoofdelijk om. Daartegenover staan afspraken met alle betrokkenen om de kwaliteit van de publieke voorzieningen te verhogen en het beroep daarop tot het noodzakelijke te beperken. Dat bevordert het onderling vertrouwen tussen politici, ambtenaren en burgers.