#12 Welkom Tweede Kamer, door WRR-voorzitter Corien Prins

Transcriptie WRR podcast voor nieuwe leden Tweede Kamer

Voice-over
U luistert naar Corien Prins, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.

Corien Prins
Graag stelt de WRR, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, zich aan u voor. Tijdens uw zittingsperiode de komende jaren zult u op meerdere momenten met ons te maken krijgen. U zult ons wellicht raadplegen. Het lijkt me leuk het een en ander over ons te vertellen.

Corien Prins
Wat kenmerkt de WRR? Waarin onderscheiden wij ons van de planbureaus en andere adviesraden? Allereerst: we zijn sectoroverstijgend. Dat betekent beleidsterreinoverstijgend, dus meerdere beleidsterreinen. 2: meerdere regeerperiodes. We zijn gericht op de lange termijn en adviseren over de knoppen in het heden, het beleid in het heden gericht op de langere termijn. En 3: wij vertalen wetenschap naar beleid. Kortom, wij vertalen voor u inzichten vanuit de wetenschap naar hun implicaties, maar ook mogelijkheden voor beleid en een handelingsperspectief voor de overheid.

Corien Prins
Een goede inbreng vanuit de samenleving is voor ons werk wezenlijk en dat betekent ook dat wij graag met u in gesprek gaan op individuele basis dan wel in vaste Kamercommissies. Maar andersom kunt u ons natuurlijk ook benaderen. Wij zijn altijd bereid om van gedachten te wisselen over de uitdagingen waar we als Nederlandse samenleving de komende tijd voor staan. Op meerdere momenten tijdens uw zittingsperiode zult u met de WRR te maken krijgen. Onlangs is de kabinetsreactie op ons rapport Migratiediversiteit gepresenteerd en bij wet is geregeld dat het kabinet over die kabinetsreactie met u als Kamer in discussie, in debat gaat.

Corien Prins
De WRR is onafhankelijk in de agendering, maar tegelijkertijd krijgen we ook verzoeken, zowel vanuit het kabinet als vanuit uw Kamer. Een mooi voorbeeld van dat laatste is het rapport waar we momenteel aan werken en dat we rondom de zomer willen presenteren over houdbaarheid van de zorg. Houdbaarheid voor de toekomst. Niet alleen in financiële zin, maar ook voor wat betreft personeel en maatschappelijk draagvlak.

Corien Prins
Klimaat is een ander voorbeeld in dit verband. Uw Kamer heeft vorig jaar ons verzocht om in een al lopend project over klimaatbeleid voor de lange termijnook de thematiek van klimaatrechtvaardigheid mee te nemen. Concreet gemaakt: Wie betaalt de rekening? Er moeten enorme investeringen gedaan worden, maar zijn het burgers, bedrijven of de overheid die de rekening daarvoor moeten betalen?

Corien Prins
Digitalisering staat al langer op de agenda van de WRR. In 2011 presenteerden wij het rapport iOverheid over de inzet van digitale technologieën door de overheid. Enkele jaren later het rapport Big Data en in 2019 verscheen ons rapport Digitale ontwrichting. Ik zeg altijd simpel: als uw huis in de brand staat, dan weet u dat u 112 moet bellen. Maar als de zaak digitaal plat gaat, wie belt u dan? Wie is de brandweer in de digitale wereld? In ons rapport Digitale ontwrichting analyseren wij de complexe thematiek van digitale ontwrichting. De wisselwerking inmiddels tussen de online wereld en de fysieke wereld. En wat te doen als die online wereld in brand staat en ziekenhuizen platlegt of Rotterdamse havens platlegt?

Corien Prins
Dit jaar hopen wij ons rapport over kunstmatige intelligentie en publieke waarden te presenteren. En al dit werk kan relevant zijn voor een nieuwe vaste Kamercommissie: de vaste Kamercommissie voor digitale zaken. Het rapport komt er naar aanleiding van een verzoek van het kabinet en is ondertekend door elf bewindspersonen, wat ook de volle breedte van de uitdaging over de verschillende beleidsterreinen illustreert.

Corien Prins
Ik hou mijzelf al heel veel jaren bezig met de implicaties van digitalisering voor onze samenleving, met name ook het juridisch regelen van die implicaties, privacy, beveiliging en ik vind het ongelooflijk belangrijk dat uw Kamer met deze vaste Kamercommissie een integrale kijk gaat hanteren op digitalisering en de implicaties van digitale technieken voor zovele beleidsterreinen.

Corien Prins
Bij uw werk in vaste Kamercommissies, maar ook in het plenaire debat kunt u gebruikmaken van onze rapporten. Ik noem drie voorbeelden: arbeidsmarkt, toeslagenaffaire, corona.

Corien Prins
Arbeidsmarkt. De thematiek van arbeidsmarkt zal naar verwachting onderdeel zijn van het regeerakkoord, ook omdat het rapport van de commissie-Borstlap op tafel ligt. En eerder al reageerde het kabinet op dat rapport, in combinatie met de kabinetsreactie op ons rapport Het betere werk.

Corien Prins
In ieder geval zal de komende periode de toeslagenaffaire nadrukkelijk op uw agenda staan. En in dat verband is het relevant om ons rapport Weten is nog geen doen onder uw aandacht te brengen. Kernpunt van dat rapport is: het is 1 om de wet te kennen als burger. Maar het is 2 om de wet te 'kunnen' als burger. Wij introduceren in het rapport de term doenvermogen en dat betekent dat ook de wetgever, ook uw Kamer bij het opstellen van wetten nadenkt over de manier waarop de burger een wet kan volgen, na kan leven.

Corien Prins
Een laatste is corona. Hoe je het wendt of keert, corona zal ons nog wel een tijdje bezighouden, ook u als parlement. Met z'n allen hopen we dat we corona achter ons kunnen laten - op niet al te lange termijn hopelijk ook. Maar daarmee laten we de crisis nog niet achter ons. Kortom, we moeten weer opkrabbelen. Opkrabbelen, zowel wat betreft de zorg, maar ook opkrabbelen in economische zin en ook opkrabbelen in sociaal-maatschappelijke zin. We hebben grote tegenstellingen in onze samenleving gekregen. Sommige mensen worden veel meer geraakt door de crisis dan anderen. Hoe krabbelen we op als samenleving, in gezamenlijkheid? En vanuit dat toekomstdenken ontwikkelen wij samen met de KNAW, de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, scenario's. En die scenario's zijn mede gestoeld op wetenschappelijke inzichten, over hoe je op verschillende terreinen de economie, de samenleving, de zorg, onze Nederlandse samenleving weer opnieuw kunt opbouwen.

Corien Prins
Alle rapporten die we in de loop van de bijna vijftig jaar die we inmiddels bestaan hebben opgesteld, staan online. Onderwerpen die nu spelen, zoals klimaat en de toekomst van de Europese Unie.  We hebben die destijds kort na de oprichting al geagendeerd en deze onderwerpen zijn ook illustratief voor de taakopdracht die wij als WRR hebben, namelijk om ook onderstromen in de ontwikkeling van onze samenleving te signaleren, te agenderen en daarop aanbevelingen te doen. Kortom, om voorbereid te zijn op de toekomst.

Corien Prins
In aanvulling op onze rapporten organiseren we met een zekere regelmaat discussiebijeenkomsten, expertbijeenkomsten, waar we ook leden van het parlement voor uitnodigen. We werken bijvoorbeeld in deze coronacrisis samen met de SER, in de SER Denktank. We hebben deze podcast, waarmee we proberen op een eigentijdse manier onze aanbevelingen en analyses onder de aandacht te brengen. En daarnaast organiseren we jaarlijks onze WRR-lecture. Dan proberen we altijd een onderwerp te agenderen wat nog niet zo snel op de radar staat, maar desalniettemin grote implicaties voor onze toekomst zal hebben.

Corien Prins
Bij de WRR werken acht raadsleden, ondersteund door een wetenschappelijke staf. In de keuze van de raadsleden komt in feite ook het dna van de WRR naar voren. Multidisciplinair, interactie tussen wetenschap en beleid. Zo hebben we bijvoorbeeld een oud-bewindspersoon in onze raad en zijn alle raadsleden als hoogleraar verbonden aan een universiteit. Als u het Binnenhof uitloopt richting Buitenhof, richting McDonald's, dan ziet u daar aan de rechterkant een groot pand met rode luiken. Daar zitten wij. En pratend over de WRR en uitleggend waar wij voor staan, zeg ik vaak: We staan enerzijds met onze voeten in de klei, met onze voeten in de samenleving. Wij kijken uit op McDonald's en tegelijkertijd vanuit onze bibliotheek kijk je uit het Torentje, op de vertrekken van de Eerste Kamer en verder daarachter de vertrekken waar u debatteert en de voorbereidingen daartoe treft. En dat is het regeringsbeleid.

Corien Prins
Ik hoop dat ik u een duidelijk beeld heb geschetst van het werk van de WRR. Mede namens mijn collega's wil ik u veel succes wensen met de belangrijke opdracht waar u de komende jaren voor staat.

Voice-over
Over een aantal recente adviesrapporten van de WRR is een podcast verschenen. Abonneer u op WRR Vogelvlucht of klik naar www.wrr.nl.