Het debat over de megastallen, bezorgdheid over obesitas, de ophef over de plofkip of gesjoemel met paardenvlees: wat we eten staat regelmatig ter discussie. In het project Voedsel onderzoekt de WRR de samenhang tussen verschillende vraagstukken die met de productie, distributie en consumptie van ons voedsel te maken hebben, zoals voedselveiligheid, duurzaamheid en volksgezondheid. De raad richt zich op de nieuwe problemen en spelers die zich nationaal en internationaal op dit terrein hebben aangediend, en schetst de beleidsuitdagingen voor de toekomst.
Negatieve effecten
De WRR evalueert de ontwikkelingen die zich de afgelopen decennia in de voedselindustrie hebben voltrokken en het beleid dat door instanties op het brede terrein van landbouw en voeding is gevoerd. Het project richt zich daarbij op Nederland, maar doet dat tegen de achtergrond van Europese en mondiale ontwikkelingen. Landbouw en voedsel zijn belangrijke economische sectoren voor Nederland. De agrifood-sector draagt voor bijna 10 procent bij aan het BBP. Nederland is bovendien een belangrijke voedselexporteur. De sector kampt echter ook met negatieve effecten voor het welzijn van mens en dier, en de omgeving. Denk bijvoorbeeld aan bodemvervuiling, aantasting van biodiversiteit en uitbraken van mens-dierziekten.
Nieuwe spelers
Naast bovengenoemde problemen vormen ook de veranderingen in de manier waarop in ons voedsel wordt voorzien – nieuwe werkwijzen die onder meer leiden tot een toenemende consumptie van verwerkte producten – aanleiding voor dit onderzoek. Voorheen stonden de landbouw en het op het platteland gevestigde boerenbedrijf centraal. Tegenwoordig moet de aandacht ook uitgaan naar andere spelers, zoals de levensmiddelenindustrie en de supermarkten. Bovendien staan er nieuwe problemen, zoals overgewicht, op de agenda. Daarnaast hebben de wereldwijde voedselcrises van 2007-2008 en 2010-2011 de internationale afhankelijkheden tussen voedselsystemen (weer) nadrukkelijk op de kaart gezet.
Naar een voedselbeleid
Wat betekenen deze omstandigheden voor Nederland? Welke problemen moeten centraal staan binnen het voedselbeleid? En welke rol is weggelegd voor het bedrijfsleven en de civil society? Dit project plaatst de afwegingen rond het beleid binnen een analyse van de veranderde context van de internationale voedselsystemen. Het onderzoek heeft geresulteerd in het WRR-Rapport 93 Naar een voedselbeleid, gepubliceerd op 2 oktober 2014.
Naar een voedselbeleid (WRR-rapport 93)
In dit rapport analyseert de WRR ontwikkelingen in de nationale en internationale voedselvoorziening van de afgelopen decennia en verkent de nieuwe problemen en uitdagingen. Het rapport schetst welke kansen en kwetsbaarheden Nederland als knooppunt in de internationale voedselhandel heeft en het biedt een beeld van de veranderende omstandigheden waarin overheden beleid kunnen formuleren en uitvoeren.
Kamervragen
Antwoorden (24 maart 2016) van de WRR op de vragen van de leden van de vaste commissie voor Economische Zaken van de Tweede Kamer der Staten-Generaal over het WRR-Rapport Naar een voedselbeleid.
