Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden
Will Tiemeijer
Problematische schulden ontstaan mede doordat de overheid de financiële zelfredzaamheid van burgers overschat. Voor veel mensen zijn de regels te ingewikkeld, en er wordt te weinig rekening gehouden met de psychologie van mensen. Het onbedoelde gevolg is dat schuldenaren soms gedwongen zijn nog meer schulden te maken. Dat staat in Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden (WRR-Verkenning nr. 33, 2016)
Download 'WRR-verkenning nr. 33: Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden'
Download 'WRR-verkenning nr. 33: Eigen schuld? Een gedragswetenschappelijk perspectief op problematische schulden'
Eigen verantwoordelijkheid blijft uitgangspunt
De vraag is of problematische schulden altijd geheel ‘eigen schuld’ zijn. Volgens de WRR-Verkenning moet de eigen verantwoordelijkheid van burgers het uitgangspunt blijven. Wel wordt het hen soms moeilijk gemaakt om die verantwoordelijkheid ook waar te maken. Goed beleid houdt er rekening mee dat niet iedereen in gelijke mate beschikt over de daartoe vereiste mentale kenmerken en vermogens, en dat psychologische mechanismen de zaken kunnen bemoeilijken.
Drie beleidsrichtingen
De verkenning mondt uit in drie beleidsrichtingen die aansluiten bij het werkelijke keuzegedrag van burgers. Een beleidsrichting is bijvoorbeeld dat de overheid keuzes zo inricht dat mensen relatief makkelijk uitkomen bij de optie die voor hen financieel gezien waarschijnlijk het beste is. Denk aan het veranderen van de standaardoptie ‘gemeenschap van goederen’ bij een huwelijk in ‘beperkte gemeenschap’.