Vlaanderen start met een ‘strategische toekomstraad’
‘Het venijn zit in de korte termijn. Hoe meer er op korte termijn verandert, hoe meer een visie op lange termijn nodig is. Tijd voor een wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid’ schreven Jan de Groof en Guy Tegenbos in de Belgische krant De Standaard. Een vergelijkbare analyse leeft ook binnen de Vlaamse regering. Op 22 maart heeft de Vlaamse regering ingestemd met de visienota 'Investeren in strategische toekomstverkenningen binnen Vlaanderen'
Professionele verrekijker
Het idee van een Vlaamse WRR bestond al langer. ‘Vlaanderen moet zich dringend beter bekwamen in het uittekenen en uitvoeren van langetermijnvisies,’ vinden Groof en Tegenbos. We hebben een professionele verrekijker nodig die zou moeten bestaan uit een raad van onafhankelijke wetenschappelijke experts. Groof en Tegenbos vinden het belangrijk dat deze experts los staan van de politieke partijen. De raad doet methodologische verantwoord onderzoek naar de weerbarstige, sector overstijgende beleidsthema’s. De raad levert gefundeerde informatie, toekomstverkenningen en beleidsalternatieven voor de lange termijn. Het pleidooi voor een Vlaamse wetenschappelijke raad of een Vlaamse Toekomstraad, legden Goof en Tegenbos vast in het ‘Verrekijkersmanifest’. Een manifest dat is onderschreven door velen academici, (oud) politici, ambtenaren, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
Kwartiermaken
Op 22 maart 2019 heeft de Vlaamse regering ingestemd met de visienota om te komen tot een Vlaamse strategische toekomstraad. De regering zal een projectleider aanstellen om het project strategische toekomstverkenningen verder vorm te geven en te leiden voor een periode van 5 jaar. De maandag daarna vond het al langer geplande Verrekijkerssymposium plaats, georganiseerd door de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR), de Koninklijke Vlaamse Academie van België (KVAB) en het Vlaams-Nederlandse huis deBuren. Verschillende sprekers gaven hun visie op zo’n Vlaamse WRR. Ook de Nederlandse WRR sprak bij monde van Frans Brom (directeur/ secretaris) en Anne-Greet Keizer (international liaison). Zij gaven een toelichting op de werkwijze van de WRR en op andere organisatievormen bij buitenlandse adviesorganen, die op wetenschappelijke kennis gebaseerde advisering voor de lange termijn geven. Centrale vraag is volgens Brom en Keizer niet wat het beste model is, maar welk model het beste past in de context waarbinnen het moet functioneren.
Minister-president Bourgeois
De opzet van de Vlaamse Strategische Toekomstraad toont verschillende gelijkenissen met de Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Zo zal ook deze raad adviseren vanuit wetenschappelijke inzichten, getoetst aan de internationale praktijkexpertise van de raadsleden. De raad is samengesteld uit leden die worden benoemd voor een periode van vijf jaar. Verder zou ook in deze raad zoveel mogelijk verschillende relevante wetenschappelijke disciplines en kennis moeten komen. Aan het einde van de middag gaf minister-president Geert Bourgeois een toelichting op het besluit van zijn regering om een strategische toekomstraad in te stellen. In reactie op eerder sprekers, stelde hij dat de naam voor de nieuwe raad nog niet vast staat. Hij neemt de suggesties om toch te spreken van een wetenschappelijke raad ter harte.